Rowerem po Macedonii

Wyprawy rowerowe to jeden z lepiej rozwijających się sektorów turystyki w Macedonii. Malownicze trasy i profesjonalna obsługa biur specjalizujących się w wyprawach rowerowych przyciąga coraz więcej partnerów z całego świata. W zasadzie każdy klub górski oferuje wypożyczenie rowerów górskich oraz lokalne wycieczki z przewodnikiem lub na zasadzie self-guiding. Takie kluby u biura często również włączają się w akcje promujące zrównoważoną turystykę, ekologię, zabezpieczają i oznaczają szlaki.

Tak to już jest w Macedonii. Najbardziej dbają o nią od dołu. Pasjonaci, poświęcający wolny czas, by chronić to, co jeszcze niezadeptane.

Spis treści

Skopje jest piękniejsze na rowerze
Na czym oszczędzają biura?
Szlak EuroVelo w Macedonii
Pomysły na krótkie wycieczki
Informacje praktyczne
Oferta wypraw rowerowych

Skopje jest piękniejsze na rowerze

Spacerując po Skopje nie tak łatwo jest spotkać kogoś na rowerze. Rowerzyści zwykle korzystają ze ścieżki rekreacyjnej, ciągnącej się wzdłuż Vardaru przez całe miasto. Nie dlatego, że nie ma ścieżek rowerowych. Są one jednak zastawione przez zaparkowane samochody lub wykorzystywane jako szybki pas ruchu.

Nie oznacza to jednak, że w Macedonii jest niebezpiecznie, że wyprawa rowerowa to przegrana sprawa. Powiedziałabym, że wręcz przeciwnie. Zwłaszcza, jeśli korzystamy z pomocy profesjonalistów – czy to wynajmując przewodnika, czy po prostu śledząc macedońskie inicjatywy. Spośród moich „rowerowych” znajomych każdy w pewnym sensie jest aktywistą.

To rowerowe masy krytyczne każdego roku zwracają uwagę na problem zmian klimatycznych oraz tragicznej jakości powietrza w wielu macedońskich miastach, w tym Skopje. Inicjatywy rowerzystów wchodzą do szkół, edukując na temat bezpieczeństwa na drodze czy ekologii. Integrują społeczeństwo, organizując bezpłatne wspólne wycieczki rowerowe do mniej znanych miejsc. Zasięg tych działań robi wrażenie!

Poniżej wrzucam jeden z filmów promujących poruszanie się na rowerze po stolicy Macedonii. Jest on w języku macedońskim, ale przejdź chociaż do pierwszej minuty. Zobaczysz, że pół wieku temu Skopje pełne było rowerzystów!

Na czym oszczędzają biura?

Pisząc o rowerowym czy górskim potencjale Macedonii nie odkrywam wcale czegoś nowego. Są w Polsce biura, które już od paru sezonów oferują wyprawy bałkańskie. Powoli zaczynają pojawiać się programy skupione wyłącznie na Macedonii, na co zdecydowanie ten kraj zasługuje.

Kiedy jednak rozmawiam ze znajomymi przewodnikami takich wypraw, nie wiedzą nic na temat polskich grup rowerowych. W końcu jeden z nich przyznaje: Próbowaliśmy nawiązać współpracę, ale oni mają swoich przewodników, swoje samochody i swoje rowery. Nie interesują ich nasze historie. Oszczędzają na spotkaniach.

Zaglądam do programów wypraw paru polskich biur. Kiwam głową z uznaniem. To piękne trasy, które można dostosować do różnych poziomów zaawansowania uczestników. Jeżeli ktoś jest zatem zainteresowany jedynie aktywnym wyjazdem wśród pięknych widoków, nie zawiedzie się ani jednego dnia.

Jednak zdanie o Oszczędzaniu na spotkaniach przykleiło się do mnie i zostało. Zmieniło też koncepcję na program, nad którym pracowałam. Osobiście cenię Macedonię (i Albanię) za możliwość konfrontowania perspektyw, za spotkania z miejscowymi.

Okazuje się zresztą, że coraz częściej oczekują tego partnerzy z Australii, Kanady, Izraela, Stanów Zjednoczonych. Chcą dialogu z przewodnikiem. Chcą nocować u miejscowych i porozmawiać z gospodarzami. I wcale nie zawsze liczą na barwne tradycyjne stroje i kulturowe inscenizacje. Turystyka zaczyna dostrzegać w ludziach ludzi, nie część programu.

Szlak EuroVelo w Macedonii

No dobra, ten śródtytuł jest ciut mylący. Przez Macedonię rzeczywiście przebiegają dwa szlaki EuroVelo, ale… na papierze. Natomiast są one na tyle ciekawe, że warto wykorzystać je jako inspirację!

Mowa o Szlaku Europy Wschodniej EV11 (planowany) oraz Szlaku Żelaznej Kurtyny EV13 (powstaje). „Trzynastka” lawiruje na granicy bułgarsko-macedońskiej. Przecina granicę od bułgarskiej miejscowości uzdrowiskowej Błagojewgrad w Delčevie, na wysokości 1085 metrów. Stąd można kontynuować szeroką doliną na południe do Berova bądź oddalić się na moment od EV i zahaczyć o Kočani.

Okolice Berova zwane są „małą Szwajcarią”. Ukryte z dala od głównych dróg, otoczone lasem sosnowym i zachwycające nieodległym górskim jeziorem, Berovo znane jest jako miejscowość wypoczynkowa. Cieszące się najwyższym stężeniem tlenu na Półwyspie Bałkańskim uzdrowisko słynie także z rzemiosła drzewnego oraz produkcji miodu. Szlak z Vinicy do Berova wzdłuż rzeki Bregalnica, prowadzący przez XVIII-wieczne wioski, uchodzi za jeden z najbardziej malowniczych w Macedonii. 

Zwieńczeniem EV13 jest Strumica, stolica macedońskiego przemysłu spożywczego, a także miejsce produkcji mocnego, 43% alkoholu, Strumickiej Mastiki. Miasto jest doskonałym punktem wypadowym w góry oraz do okolicznych wodospadów i gorących źródeł. Ciekawostką jest jeden ze szczytów pasma Belasica, Tumba, na którego wierzchołku znajduje się… piramida! Symbolizuje ona trójstyk granic: Macedonii, Bułgarii i Grecji.

Pomysły na krótkie wycieczki rowerowe

MTB w Macedonii

Jeżeli popularność rowerów w Macedonii w ostatnich latach wzrasta, to kolarstwo górskie przeżywa wręcz złoty wiek. Macedonia stworzona jest dla początkujących i zaawansowanych miłośników MTB. Ci, którzy przyjadą do Ochrydy głównie w celach wypoczynkowych, ale chcieliby przeznaczyć jeden dzień na rowerową aktywność, znajdą coś dla siebie w Parku Narodowym Galičica. Nie widzę jednak przeszkód, by spędzić tak cały urlop.

Ze Skopje można udać się na mniej wymagający wypad przez Vodno do Kanionu Matka lub pokusić się o wspięcie na szczyt Solunska Glava. Świetne warunki są też w okolicach Popovej Shapki, gdzie bardziej zaawansowani mogą spróbować zdobyć Titov Vrv. Stamtąd pokierować się do Mavrova i w zależności od wytrenowania wybrać coś dla siebie. Zapewniam, możliwości nie starczy na jeden pobyt!

Dla miłośników rowerów szosowych

Tutaj naprawdę możliwości są setki, dlatego postanowiłam skupić się wyłącznie na Ochrydzie. Świetną jednodniową wycieczkę można zrobić kierując się z Ochrydy do Strugi, przez monastyr Kališta aż do Vevčani. Po drodze warto zahaczyć o niemal już wymarłą wioskę Višni. Na mapie kusząco wygląda dalsza droga do Gornej Belicy i stamtąd do naszego celu, jednak nigdy tamtędy nie przejeżdżałam. Wygląda to na drogę off-roadową i raczej wymagającą.

Często wybieraną trasą na krótki wypad jest objazd Jeziora Ochrydzkiego. Nie polecam jednak odcinka od Ochrydy do św. Nauma. To wąska i kręta droga, na której w sezonie panuje spory ruch, w tym autokarowy. Jeżeli jest możliwość uniknięcia tego odcinka, to polecam zrobić w ten sposób. Droga od Tushemisht po stronie albańskiej do przejścia Qafe Thane/Kjafasan jest zjawiskowa. Warto zatrzymać się u źródeł Drillonu oraz w magicznie położonej wsi Lin.

Dla osób, którym nie straszny długi, ciągnący się parę kilometrów podjazd, polecam wypad na Galičicę. Aby dojechać do wejścia na teren Parku, niestety trzeba pokonać nieprzyjemny odcinek, o którym wspomniałam w akapicie wyżej. Wytrwali mogą pokusić się nawet o zdobycie na rowerach Lakosignoj, skąd rozciąga się oszałamiający widok na dwa jeziora: Prespańskiej i Ochrydzkie.

Informacje praktyczne

Przepisy drogowe

• Jazda w kasku nie jest obowiązkowa.
• Bardzo niewiele miast posiada ścieżki rowerowe, istnieje jednak wiele pobocznych, wiejskich dróg o minimalnym natężeniu ruchu. Niestety, wiele z nich nie jest utwardzonych.
• Kierowcy często mijają rowerzystów bez zachowania należytej odległości, mimo to wskaźnik wypadków z udziałem rowerzystów jest niski.
• Rowery muszą być wyposażone w przednie białe i tylne czerwone światła, przednie białe i tylne czerwone odblaski, hamulce na obu kołach oraz sygnalizator dźwiękowy.
• Jazda po autostradach jest zabroniona (jeżeli mamy niedokładną mapę, czasem możemy się niespodziewanie znaleźć na autostradzie).
• Jadąc w grupie, należy jechać jeden po drugim, zachowując odstęp.
• Ciekawostka: zgodnie z Global status report on road safety za rok 2018, Macedonia ma znacznie niższy wskaźnik śmiertelności na drogach od Polski (odpowiednio: 6,4 i 9,7 na 100 000 mieszkańców). Po Słowenii, jest to najbezpieczniejszy pod tym względem kraj bałkański.

Wypożyczenie roweru w Ochrydzie

W mieście funkcjonuje kilkanaście wypożyczalni. Większość biur podróży i sporo wypożyczalni samochodów ma w swojej ofercie także rowery. Niestety, ich stan techniczny bywa różny. Osobiście najbardziej polecam City Bike Ohrid. Mają niesamowity wybór rowerów, dostosowanych do przeróżnych tras (MTB, miejskie, hybrydowe, dziecięce). W cenie uwzględniają kask, zapięcie do roweru oraz narzędzia „pierwszej pomocy”. W ofercie mają także rowery elektryczne w świetnej cenie 25 euro za dobę.

Oferta: wyprawy rowerowe do Macedonii

Uwielbiasz wycieczki rowerowe i chcesz w ten sposób poznać Macedonię lepiej?
Nie wybrażasz sobie wspanialszego odpoczynku od aktywności fizycznej?
Sprawdź moją ofertę wycieczek rowerowych!

Jeżeli żaden z programów Ci nie odpowiada, nie ma problemu! Nie wszyscy lubią jeździć w grupie, inni mają swoje ekipy rowerowe. Jeśli zechcesz, możemy wspólnie napisać program dostosowany pod Twoje umiejętności i potrzeby.