Macedonia zasługuje na to, by być czymś więcej, niż tylko kanałem tranzytowym! Dzięki swojemu położeniu wzbogaci Twoje wczasy w Albanii, urlop w Bułgarii czy objazd po Grecji! Po drodze wpadnij do Belgradu albo Prištiny! A w Macedonii? Zostań na tydzień!
A) Dojran-Doirani
Senne, leżące na uboczu przejście graniczne, używane głównie przez mieszkańców, rzadko uczęszczane.
Zgodnie ze źródłami starożytnymi, w V w. p.n.e. okolice jeziora Dojran zamieszkiwali Peonianie (znani z Iliady jako sprzymierzeńcy Trojan). Mieszkali nad brzegiem jeziora, w drewnianych chatach na rusztowaniach, podobnych tym z Zatoki Kości niedaleko Ochrydy. Zajmowali się połowem ryb, rolnictwem, łowiectwem i hodowlą zwierząt. Przy tym byli doskonałymi pływakami. Każdy dom wyposażony był w otwór w podłodze, przez który można było od razu wskoczyć do jeziora.
Takie są legendarne początki osadnictwa wokół jeziora. Historia najnowsza odkrywa zupełnie inne oblicze Dojranu. Przebiegał tędy front macedoński, zwany także salonickim lub zapomnianym frontem. Ten epizod I wojny światowej wciąż nie jest dobrze zbadany, nie wpłynął bowiem w ocenie wielkich historyków szczególnie na losy wojny. Nie zmienia to faktu, że na wzgórzach w okolicach Jeziora Dojran śmierć poniosło wielu żołnierzy obu stron.
Dzisiaj Dojran jest cichą, spokojną miejscowością letniskową, niełatwo dostępną za pośrednictwem komunikacji publicznej. Wzdłuż dojrańskiego wybrzeża ciągną się pojedyncze hotele i kurorty, kilka kasyn oraz dziesiątki domków do wynajęcia.
W pobliżu:
1) Demir Kapija – nazwa pochodzi z języka tureckiego i oznacza “Żelazną Bramę”. Wpominana jest w źródłach starożytnych pod nazwą Stenae, a po osiedleniu się na tym terenie ludów słowiańskich jako Prosek. Okolica jest idealnym miejscem dla wielbicieli wspinaczki, wycieczek górskich i turystyki rowerowej.
Miejscowość znana jest jednak przede wszystkim z tradycji winiarskich. Tutaj swój letni dom i najstarszą na Bałkanach winnicę wybudował na początku ubiegłego wieku król Jugosławii Aleksander Karadziordżewić. Jest to także siedziba jednej z najbardziej znanych winiarni Popova Kula. Oprócz zwiedzania winnic i piwnic pełnych dębowych beczek, można zatrzymać się tu na degustację, wspaniałe tradycyjne jedzenie i nocleg.
2) Pomnik poległych oraz cmentarz wojskowy w Doirani – oba obiekty znajdują się po stronie greckiej, kilka kilometrów na południe od jeziora Dojran. Pomnik stojący na wzgórzu (tzw. Wzgórzu Kolonialnym) jest widoczny z daleka. Upamiętnia ponad dwa tysiące poległych na “zapomnianym froncie” żołnierzy sił alianckich, których groby nie są znane. Pobliski cmentarz istnieje od 1916 roku, doraźne miejsce pochówku żołnierzy, którzy ginęli podczas poszczególnych akcji frontowych. Obejmuje obecnie 1338 pochówków brytyjskich z pierwszej wojny światowej, z czego 449 niezidentyfikowanych oraz 45 greckich i francuskich grobów wojennych
B) Bogoroditsa-Polikastro
Główne i najbardziej ruchliwe macedońsko-greckie przejście graniczne, część europejskiej drogi E75, biegnącej z Norwegii aż do Krety w Grecji. Najczęściej wybierana trasa przez Polaków, chcących się szybko przedostać do Salonik i dalej w kierunku wybrzeża Morza Egejskiego i Turcji lub na południe, do Aten.
W pobliżu:
1) Gevgelija – znana jako macedońskie Las Vegas. Z najdroższych hoteli w Salonikach kursują darmowe autokary dla gości pod drzwi tutejszych kasyn. Jest to także ekologiczne zagłębie, słynące w szczególności z czereśni, arbuzów, jak również soczystych pomidorów i czerwonych papryk. W miejskim muzeum archeologicznym wyeksponowano część znalezisk z pobliskiej odkrywki archeologicznej, Vardarski Rid. Są to pozostałości po antycznym mieście Gortynia, wspominanym przez Tukidydesa. Miało to być jedno z centrów starożytnej Macedonii.
2) Negorski Banji – jeden z najniżej położonych basenów termalnych na świecie. Znajduje się zaledwie 60 metrów n.p.m. Łaźnie powstały w tym miejscu późno, bo na początku ubiegłego wieku. Jako pierwszy wykorzystał je Sukri Pasza, dowódca tureckiego garnizonu w Gevgeliji. W 1903 roku wybudował dwa baseny, taras wypoczynkowy i pokoje gościnne przeznaczone wyłącznie do użytku dowódcy i jego kobiet oraz przyjaciół. Po opuszczeniu Macedonii przez wojska tureckie obiekt niszczał, po II wojnie światowej nie nadawał się do użytku i wymagał całkowitej odbudowy. W czasach Tito ponownie zainteresowano się źródłami i dzisiaj jest to jeden z najlepiej prosperujących obiektów tego typu w byłej Jugosławii.
Kompleks składa się z obiektów rehabilitacyjno-lecznicych oraz rekreacyjno-wypoczynkowych. Przybywają tu osoby zmagające się z różnego rodzaju chorobami dotykającymi układu kostnego, chorobami skóry, układu pokarmowego, nerwowego czy krążenia. Negorski Banji jest jedynym obiektem w Macedonii, który ma w ofercie… lecznicze kąpiele błotne!
3) Kajmakczalan – szczyt o wysokości 2524 m n.p.m., piąty pod względem wysokości szczyt Macedonii. Znajduje się tu kaplica ze szczątkami żołnierzy serbskich, poległych w bitwie o Kajmakczalan podczas I wojny światowej. Było to kilkunastodniowe starcie między wojskami bułgarskimi (sprzymierzeńcy państw centralnych) i serbskimi (po stronie aliantów) we wrześniu 1916 roku. W bitwie poległo kilka tysięcy żołnierzy, w tym wcielanych przemocą do oddziałów bułgarskich Macedończyków
C) Medżitlija-Niki
Mniej ruchliwe niż przejście w okolicach Gevgeliji, jednak regularnie użytkowane przez transport międzynarodowy. Część drogi europejskiej E-65. Wybierane czasem przez osoby zmierzające do Aten, a chcące odwiedzić Bitolę oraz, już po stronie greckiej, zjawiskową Kastorię. Stąd można także kierować się na południe Albanii, do Ksamilu czy Sarandy.
W pobliżu:
1) Bitola – drugie co do wielkości miasto Macedonii. W czasach Imperium Osmańskiego znane pod nazwą Manastir, centrum kulturalno-administracyjne wilajetu pod tą samą nazwą. W XIX wieku przylgnęło do niej miano “Miasta Konsulów”, swoje siedziby dyplomatyczne utrzymywało tutaj bowiem dwanaście krajów. Jest to obowiązkowy punkt szkolnych wycieczek z Turcji, ponieważ w tym mieście do szkoły oficerskiej uczęszczał sam Kemal Mustafa Atatürk, ojciec nowożytnego, zlaicyzowanego państwa tureckiego. W miejskim muzeum znajduje się osobna ekspozycja poświęcona jego pamięci, utrzymywana ze środków rządu tureckiego.
Na południu miasta przycupnęły ruiny antycznego miasta Heraclea Lyncestis. Chociaż uroda zachowanych mozaik naprawdę wzbudza zachwyt, niestety sposób wyeksponowania zabytku i panujący nieporządek pozostawia przykre wrażenie.
Bitola słynie z tego, że nigdy nie zasypia. Nieustanny kawiarniany gwar przy głównym deptaku Širok Sokak, liczne kasyna, nocne życie zadowolą każdego miłośnika smaków, wielbiciela mody i imprezowicza. Tutaj trzeba się pokazać!
2) Park Narodowy Pelister – jeden z trzech parków narodowych w Macedonii, ograniczony dolinami Pelagonia od wschodu i Prespa od zachodu. Góra Baba (2601 m n.p.m.) jest jedną z ulubionych gór kolarzy górskich, ale także często wybieranym szczytem przez przyjezdnych i miejscowych wielbicieli trekkingu. Szlak jest nieźle oznakowany, bardzo zróżnicowany, a dojście na szczyt zajmuje ok. pięciu godzin. Na terenie Parku Narodowego Pelister wyznaczono także kilka innych szlaków: śladem I wojny światowej, kościołów i monastyrów czy wykopalisk i pozostałości archeologicznych. Wszystkie zostały opisane na tablicach oraz w broszurach dostępnych w centrum informacji turystycznej Parku.
Bitolę oraz Park Narodowy Pelister odwiedzamy podczas październikowego trekkingu! Więcej informacji tutaj!
Planowanie podróży
Wybierasz się samochodem na bałkański urlop? Planujesz objazdówkę po krajach byłej Jugosławii? Więcej informacji na temat dojazdu, przepisów i wymaganych dokumentów znajdziesz w kategorii samochodem.
Brakuje Ci czasu na czytanie przewodników, poszukiwania noclegów, przeglądanie opinii? Marzy Ci się wyjazd inny niż wszystkie? Potrzebujesz atrakcji dla każdego członka rodziny? Napisz do mnie, zaplanuję Twoją podróż tak, jak tego chcesz!
Bałkany są piękne